Tłuszcz pełni wiele dobroczynnych funkcji w naszym organizmie Jednakże należy pamiętać, iż związki te można podzielić na korzystne i te, które oddziałują negatywnie na organizm człowieka. Według stanowiska ekspertów ds. żywienia tłuszcze zwierzęce powinny być znacznie ograniczane we współczesnej diecie. Natomiast ich roślinne źródło jest promowane na szeroką skalę. Na rynku produktów spożywczych istnieje szeroki wybór różnego rodzaju olejów roślinnych. Poniżej zostały zaprezentowane 3 popularne tłuszcze. Jakie mają właściwości i które z nich wybrać dla siebie?
Coraz częściej specjaliści do spraw żywienia człowieka zajmują stanowisko, iż tłuszcze są w diecie niezwykle potrzebne i nie należy ich zbyt mocno ograniczać. Dotyczy to szczególnie roślinnego źródła tego składnika. Każdy dostępny na rynku olej pochodzący z różnego rodzaju pestek, orzechów, bulw czy kłączy ma swoje odrębne właściwości. Aby jak najlepiej wykorzystać drzemiący w nich potencjał, dobrze jest poznać ich cechy charakterystyczne i specyfikę działania.
Olej rzepakowy, który potocznie nazywany jest „oliwą północy” stał się obecnie jednym z najpopularniejszych olejów, szczególnie w Polsce, gdzie jego uprawy są stosunkowo duże. Olej rzepakowy zawiera w znaczących ilościach witaminy: A, K oraz bardzo cenną witaminę D2, która już w nerkach przekształcana jest do aktywnej metabolicznie witaminy D3. Zawartość witaminy E jest w nim największa wśród wszystkich olejów roślinnych i wynosi około 26mg/100g oleju. Olej rzepakowy jest dobrym źródłem niezbędnych, nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), z których aż 10% stanowią prozdrowotne kasy z rodziny omega-3 (działają przeciwzakrzepowo). Olej z rzepaku ma działanie zapobiegające miażdżycy, redukując tym samym schorzenia takie jak zawały serca, czy udary mózgu. Warto zaznaczyć, ze olej poddany rafinacji nadaje się do obróbki termicznej (smażenia, duszenia, czy pieczenia). Świeży olej tłoczony na zimno powinien być spożywany wyłącznie na surowo.
Olej z pestek dyni jest niezwykle smacznym produktem o specyficznym, ciekawym zapachu. Tłuszcz ten jest dobrym źródłem głównie kwasów NNKT z rodziny omega-6 (stanowią one 40% jego składu). Mają one działanie prozakrzepowe i prozapalne oraz mogą nasilać pewne objawy chorobowe np. alergii. Oprócz powyższych, olej z dyni w swym składzie zawiera także ok. 35% jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, które korzystnie działają na układ sercowo naczyniowy oraz odpornościowy. Należy jednak podkreślić, iż nie zaleca się spożywania tych tłuszczów w przypadku kobiet po menopauzie, gdyż (jak pokazują badania), tłuszcze z rodziny n-9 sprzyjają rozwojowi raka piersi. Jednakże nie oznacza to, iż należy kompletnie wyeliminować ten olej ze swojej diety. Jest on bowiem źródłem wielu cennych substancji tj. witaminy A, C i D oraz takie mikroelementy jak: potas, selen, czy cynk. Olej z pestek dyni zaleca się w stanach zapalnych pęcherza moczowego, chorobach wątroby, w chorobach pasożytniczych i w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych.
Olej z orzechów włoskich - jeśli jest tłoczony na zimno zawiera spore ilości cennych NNKT. Dzięki temu pomaga walczyć z hipercholesterolemią, obniża szczególnie niebezpieczny dla zdrowia poziom frakcji LDL cholesterolu. Nie ma wpływu natomiast na dobroczynną frakcję HDL. Olej z orzechów włoskich zawiera cenne witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A, E oraz witaminy z grupy B, które odpowiedzialne są na dobroczynny wpływ na tkankę mózgową i układ nerwowy. Olej ten poprawia pamięć i koncentrację, wpływa korzystnie na wygląd skóry, włosów i paznokci, a także wzrok. Ma działanie zarówno przeciwgrzybicze, jak i przeciwpasożytnicze. Poza tym zwalcza wolne rodniki (reaktywne formy tlenu), które odpowiedzialne są za powstawanie chorób nowotworowych i starzenie się organizmu. Szczególnie poleca się go osobom po zawałach serca, udarach mózgu, dzieciom i młodzieży w wieku szkolnym oraz osobom intensywnie pracującym umysłowo i fizycznie. Idealny do sałatek, dipów, sosów i marynat.
Każdy z wymienionych powyżej olejów ma swoje cechy charakterystyczne, które wykorzystane o odpowiedniej osoby w odpowiednim czasie mogą przyczynić się do zachowania, wręcz utrzymania zdrowia. Jednakże należy pamiętać, że tłuszcze są bardzo kaloryczne, gdyż ich 1g dostarcza organizmowi aż 9 kcal. Dlatego też w ich spożyciu należy zachować równowagę i rozsądek.